رودمپ یادگیری لینوکس

لینوکس یک سیستم عامل است که از دهه ۹۰ وجود دارد. این سیستم عامل اکثر فناوری‌های مدرنی را که امروزه استفاده می‌کنیم، از جمله دستگاه‌های اندروید، تلویزیون‌ها، دوربین‌ها و حتی لوازم خانگی هوشمند، را پشتیبانی می‌کند. این راهنما به شما نحوه یادگیری لینوکس و کاربردهای واقعی این سیستم عامل منبع باز را نشان خواهد داد.

یادگیری لینوکس یک راه عالی برای افزایش سوابق شغلی شماست، زیرا این سیستم عامل یک مهارت ضروری است، به ویژه اگر قصد دارید در حوزه برنامه‌نویسی فعالیت کنید. بر اساس گزارش بنیاد لینوکس در سال ۲۰۲۱، لینوکس دومین مهارت مورد نیاز توسط مدیران منابع انسانی است. بگذارید چند راهنمایی را بررسی کنیم که می‌تواند به شما کمک کند تا لینوکس را یاد بگیرید، حتی به عنوان یک فرد مبتدی.

لینوکس چیست؟

قبل از اینکه به سیستم عامل بپردازیم، ابتدا باید بفهمیم لینوکس چیست. لینوکس یک هسته است که بر روی آن سیستم‌عامل‌هایی مانند اوبونتو و آرچ لینوکس ساخته می‌شوند. open source بودن آن به این معنا است که می‌توانید کدهای ساختار مرتبط با هسته آن را بخوانید. هسته لینوکس در سال ۱۹۹۱ توسط لینوس توروالدز منتشر شد.

لینوکس به عنوان یک نسخه به‌روز شده از نرم‌افزار سیستم‌عامل یونیکس طراحی شده بود که توروالدز فکر می‌کرد نیاز به بهبود آن وجود دارد. پس از اینکه پیشنهادات او نادیده گرفته شدند، او تصمیم گرفت سیستم‌عامل خود را با تمام ویژگی‌های مورد نیازش ایجاد کند. در طول زمان، لینوکس جا افتاده و هر چیز از تلفن‌های هوشمند تا دستگاه‌های هوشمند را پشتیبانی می‌کند.

اگر تاکنون تعجب کرده‌اید که چه فرآیندی امکان اجرای برنامه‌ها، وب‌سایت‌ها یا بازی‌ها را در کامپیوترها یا گوشی هوشمند شما فراهم می‌کند، پاسخ یک سیستم‌عامل است که به شما اجازه استفاده از سخت‌افزار را می‌دهد. لینوکس فقط یک نمونه از محبوب‌ترین سیستم‌عامل‌های امروزی است.

چرا باید لینوکس یاد بگیرید؟

جواب به این سوال این است که یادگیری لینوکس یک فناوری must-known با کاربردهای گسترده‌ای است. لینوکس برای سیستم‌های جاسازی‌شده، تلفن‌های همراه و سرورها و غیره استفاده می‌شود. حتی وب‌سایت Career Karma هم بر روی یک سرور لینوکس میزبانی می‌شود.

چقدر زمان لازم است تا لینوکس یاد بگیرید؟

مدت زمان یادگیری لینوکس به هدف مورد نظر شما بستگی دارد. اگر لینوکس را به عنوان سیستم عامل اصلی خود استفاده کنید، می‌توانید انتظار داشته باشید که آن را در چند روز یاد بگیرید. اگر چند ساعت در روز به مدت چند هفته وقت بگذارید، مهارت لینوکس خود را تقویت خواهید کرد.

یادگیری استفاده از خط فرمان لینوکس داستان دیگری است. انتظار داشته باشید تا چند هفته به یادگیری دستورات ابتدایی بپردازید. سپس، دنیایی کامل از دستورات پیچیده‌تر را پیش روی خود دارید و حدود شش ماه به یادگیری درباره دستورات پیشرفته‌تر و معماری سیستم بپردازید.

اگر پیش از این با یک سیستم لینوکس کار کرده‌اید، زمان کمتری برای یادگیری لینوکس نیاز خواهید داشت. این موارد شامل Raspberry Pi و macOS می‌شود که هر دو بر اساس توزیع‌های سیستم‌عامل لینوکس ساخته شده‌اند.

لینوکس برای چه استفاده می‌شود؟

به عنوان یک سیستم‌عامل، لینوکس می‌تواند پل را بین برنامه‌های عادی مانند پردازنده‌های واژه و سخت‌افزاری که این برنامه‌ها را اجرا می‌کند، برقرار کند. محیط منبع باز آن به شما این امکان را می‌دهد که کد منبع را به صورت رایگان بخوانید، تغییر دهید، سفارشی‌سازی کنید و مجدداً کد منبع را برای استفاده رایگان توزیع کنید.

همچنین بسیاری از سیستم‌عامل‌های لینوکس به عنوان محیط‌های دسکتاپ عمل می‌کنند. اوبونتو یک مثال است. این سیستم‌عامل‌ها به شما این امکان را می‌دهند که از لینوکس به عنوان جایگزینی برای سیستم‌عامل‌های دیگر مانند ویندوز یا macOS استفاده کنید.

سایر سیستم‌عامل‌های لینوکس برای آزمایش و تحقیق طراحی شده‌اند. به عنوان مثال، Raspberry Pi از Raspbian استفاده می‌کند. این سیستم عامل برای کاربردهای سیستم‌های جاسازی‌شده، رباتیک و سایر وظایف مهندسی کامپیوتر استفاده می‌شود. حتی لینوکس سیستم‌عامل اندروید را نیز راه اندازی می‌کند که بیش از دو میلیارد دستگاه در جهان از آن استفاده می‌کنند. این نمونه‌ها به سختی سطح زمینه‌ای از آنچه با لینوکس می‌توانید انجام دهید، نشان می‌دهند.

آیا یادگیری لینوکس دشوار است؟

یادگیری لینوکس دشوار نیست. هر چقدر تجربه‌ای که در استفاده از فناوری‌های مدرن داشته باشید بیشتر باشد، یادگیری اصول اولیه لینوکس برای شما آسان‌تر خواهد بود. شما می‌توانید دستورات ابتدایی لینوکس را در چند روز یاد بگیرید، اما احتمالاً چند هفته زمان می‌برد تا با این دستورات آشنا شوید. در مورد دستورات پیشرفته‌تر ممکن است چند سال طول بکشد تا به مهارت کامل برسید.

خط فرمان لینوکس به دلیل میزان سفارشی‌سازی که پشتیبانی می‌کند، شناخته شده است. به همین دلیل، شما به دنبال ترکیب‌های منحصر به فردی از دستورات و توزیع‌های جدید لینوکس نخواهید گشت. اما شما نیازی ندارید تا تمام دستورات پیشرفته را بشناسید تا یک درک خوب از لینوکس داشته باشید.

اگر از macOS استفاده کرده‌اید، یادگیری لینوکس برای شما آسان‌تر خواهد بود. این به این دلیل است که macOS بر پایه یونیکس است. یونیکس اصول مشابه لینوکس را در بر می‌گیرد. شما تلاقی‌ها بین این دو فناوری را خواهید یافت.

لینوکس “منبع باز” است. این به چه معناست؟

لینوکس به این دلیل “منبع باز” است که کد منبع آن به صورت عمومی قابل دسترس است. لینوکس تحت مجوز عمومی GNU منتشر شده است که به معنای آن است که هرکس می‌تواند لینوکس را برای هر هدفی اجرا کند. این یکی از دلایل اصلی‌ای است که لینوکس به این اندازه مشهور شده است.

به دلیل منبع باز بودن لینوکس، هرکس می‌تواند نحوه عملکرد آن را مطالعه کند یا نسخه خود از یک سیستم لینوکس را ایجاد کند. خود لینوکس به عنوان سیستم تجاری توسط توروالدز توسعه داده شده‌است و کد منبع اصلی پروژه تحت حق تکثیر قرار دارد.

نحوه یادگیری سریع لینوکس

بهترین راه برای یادگیری لینوکس از طریق دوره‌های آنلاین ارائه شده توسط بوت‌کمپ، دانشگاه یا پلتفرم‌های آموزش آنلاین است.

یادگیری لینوکس سرمایه‌گزاری بسیار مناسبی برای شماست. می‌توانید از لینوکس برای ایجاد پروژه‌های منبع باز یا ساخت یک راه حل سفارشی برای سازمان خود استفاده کنید، که این ابزار برای توسعه‌دهندگان اساسی است. در این بخش، نشان می‌دهیم چگونه می‌توانید لینوکس را به سرعت یاد بگیرید. همچنین به مهارت‌های اولیه‌ای که باید یاد بگیرید و برخی از منابع قابل اعتمادی که می‌توانید استفاده کنید، می‌پردازیم.

ساخت مهارت‌های لینوکس خود

قبل از اینکه شروع به ساخت برنامه‌های پیشرفته برای لینوکس یا نصب نرم‌افزارهای پیچیده کنید، باید به مهارت‌های اولیه لینوکس مسلط شوید. اگرچه در ابتدا ممکن است ترسناک باشد، اما هنگامی که شروع به کار در یک محیط لینوکسی می‌کنید، به سرعت با نحوه کار لینوکس آشنا خواهید شد. اولین قدم در مسیر شما یادگیری اصول لینوکس است.

ساختار لینوکس

ابتدا باید ساختار لینوکس را بدانید. باید با اجزای اساسی سیستم عامل، نحوه عملکرد لینوکس و نحوه جفت‌شدن اجزاء مختلف آشنا شوید. یکی از مهارت‌های ابتدایی لینوکس، مسیریابی در سیستم فایل است. برای این کار باید یاد بگیرید چگونه از command line استفاده کنید. خط فرمان ابزاری است که به شما امکان ارتباط با یک کامپیوتر با استفاده از ترمینال را می‌دهد. جایگزین آن یک رابط کاربر گرافیکی است، که معمولاً آن را هنگام راه‌اندازی macOS یا ویندوز مشاهده می‌کنید. در زیر دستورات اصلی‌ای را آورده‌ایم که باید یاد بگیرید:

• ls (لیست فایل‌ها)
• pwd (دریافت دایرکتوری فعلی)
• cd (تغییر دایرکتوری)
• mkdir (ایجاد دایرکتوری)
• touch (ایجاد فایل)
• nano (به‌روزرسانی فایل)

سرفصل‌های یادگیری لینوکس

مرحله اول: شروع کار با لینوکس

1. فهم مبانی

   – با مفاهیم اساسی لینوکس آشنا شوید، از جمله سلسله مراتب سیستم فایل، کاربران و مجوزها و رابط خط فرمان (CLI).

2. انتخاب یک توزیع

   – توزیع‌های مختلف لینوکس (دیستروها) مانند اوبونتو، فدورا، دبیان و سنت‌اوس را بررسی کنید و براساس ترجیحات و نیازهای خود یکی را برای شروع انتخاب کنید.

3. راه‌اندازی محیط خود

   – توزیع لینوکس انتخابی خود را بر روی یک ماشین مجازی یا در کنار سیستم عامل موجود خود نصب کنید. با محیط دسکتاپ آشنا شوید یا مهارت در کار با کامندلاین (command line) را بیاموزید.

مرحله ۲: یادگیری کامندلاین

1. یادگیری دستورات ابتدایی

   – با آموزش دستورات اصلی خط فرمان مانند ls، cd، mkdir، rm و cp شروع کنید. تمرین کنید تا در مواردی مانند مرتب سازی دایرکتوری‌ها، ایجاد و مدیریت فایل‌ها و تغییر دادن داده‌ها ماهر شوید.

2. فهم مجوزهای فایل

   – به بررسی عمیق‌تر مجوزهای فایل و مالکیت در لینوکس بپردازید. یاد بگیرید چگونه مجوزها را تغییر دهید، مالکیت را اختصاص دهید و کنترل دسترسی را به طور موثر مدیریت کنید.

3. اسکریپت نویسی پوسته

   – با اسکریپت نویسی پوسته با Bash، پوسته پیش فرض برای بیشتر توزیع‌های لینوکس آشنا شوید. با اسکریپت‌های ساده برای اتوماسیون وظایف تکراری شروع کنید و به تدریج به سمت اسکریپت‌های پیچیده‌تر پیشروی کنید.

مرحله۳: مدیریت سیستم

1. مدیریت کاربران و گروه‌ها

   – یاد بگیرید که چگونه حساب‌های کاربری و گروه‌ها را ایجاد، تغییر دهید و حذف کنید. با مجوزهای کاربر و عضویت در گروه آشنا شوید تا اطمینان حاصل کنید که کنترل دسترسی مناسب فراهم شده است.

2. مدیریت پکیج‌ها

   – با سیستم مدیریت پکیجی که توسط توزیع لینوکس شما استفاده می‌شود (مانند apt برای توزیع‌های مبتنی بر دبیان، yum برای توزیع‌های مبتنی بر ردهت) آشنا شوید. یاد بگیرید چگونه بسته‌های نرم‌افزاری را نصب، به‌روزرسانی و حذف کنید.

3. مبانی شبکه

   – با مفاهیم شبکه لینوکس مانند آدرس‌دهی IP، مسیریابی و پیکربندی فایروال آشنا شوید. یاد بگیرید چگونه به رفع مشکلات اتصال شبکه بپردازید.

مرحله ۴: موضوعات پیشرفته

1. نظارت بر سیستم و بهینه‌سازی عملکرد

   – با استفاده از ابزارهایی مانند top، vmstat و sar عملکرد سیستم را نظارت کنید. روش‌های بهینه‌سازی را برای بهبود استفاده از منابع و افزایش پاسخگویی سیستم بیاموزید.

2. راهکار‌ های امنیتی

   – به مفاهیم امنیتی لینوکس، از جمله رمزگذاری، فایروال و سیستم‌های شناسایی نفوذ بپردازید. اقدامات امنیتی را انجام دهید تا سیستم‌های لینوکس خود را از تهدیدات خارجی محافظت کنید.

3. Containerization و Orchestration

   – با فناوری‌های Containerization مانند Docker و پلتفرم‌های Orchestration مانند Kubernetes آشنا شوید. یاد بگیرید چگونه برنامه‌های Containerized را در محیط لینوکس برنامه‌ریزی، مدیریت و مقیاس‌پذیری کنید.

مرحله ۵: تخصص

1. ادغام با ابر

   – با گسترش مهارت‌های لینوکس خود به ابر با یادگیری نحوه استقرار و مدیریت ماشین‌های مجازی و کانتینرها در پلتفرم‌هایی مانند AWS، Azure یا Google Cloud آشنا شوید.

2. ابزارهای DevOps

   – به روش‌ها و ابزارهای DevOps مانند Ansible، Puppet و Chef برای اتوماسیون استقرار، مدیریت پیکربندی و پایپ‌های CI/CD (Continuous Integration/Continuous Deployment) آشنا شوید.

3. درون‌ریزی هسته لینوکس

   – به تفسیر از کارکرد داخلی هسته لینوکس بپردازید تا معماری آن، فراخوانی‌های سیستم و درایورهای دستگاه را بفهمید. درک توسعه هسته را به دست آورید و به جامعه منبع باز کمک کنید.

در آخر

برای شروع کار با لینوکس و ارتقاء مهارت‌های حرفه‌ای خود، سیستم عاملی را که می‌خواهید اجرا کنید انتخاب و نصب کنید. هزاران توزیع مختلف وجود دارد. این سیستم‌های عامل به طور گسترده پشتیبانی می‌شوند و برای مبتدیان مناسب هستند.

اگر از نصب لینوکس بر روی دستگاه اصلی خود راحت نیستید، می‌توانید آن را بر روی یک دستگاه قدیمی یا یک کامپیوتر ارزان مانند رزبری پای نصب کنید. این حرکت به شما  این امکان را می‌دهد که با کمترین تعهد شروع به استفاده از لینوکس کنید.

برای شروع یادگیری سریع لینوکس می‌توانید این مراحل را پیش بگیرید 

• منابع یادگیری مناسب را پیدا کنید
• ابتدا اصول را مسلط شوید
• سیستم عامل را بررسی کنید
• یک پروژه ایجاد کنید
• به جامعه توسعه‌دهندگان بپیوندید
• مهارت‌های خود را تمرین کنید و بهبود ببخشید

با دنبال کردن این مراحل، در مسیر عالی یادگیری چگونگی استفاده از سیستم عامل لینوکس قرار خواهید گرفت. پس از یادگیری اصول، همیشه می‌توانید با استفاده از منابع دیگری که در این راهنما گنجانده‌ایم، مهارت‌های خود را ارتقا دهید و دانش خود را گسترش دهید.