اگر سریال‌های تاریخی مثل وایکینگ‌ها و … را تماشا کرده باشید، حتما آن دسته خشنی از جنگجویان و قاتلان را که بخاطر پول برای هر قلمروی پادشاهی می‌جنگیدند را بخاطر دارید که معمولا آن ها را مزدور می‌نامیدند! در قرون وسطی یعنی حول و حوش سال 500 میلادی گروهی از همین مزدوران وجود داشتند که به هیچ دسته و گروهی و قلمرویی تعلق نداشتند و نویسندگان مختلفی از آن‌ها با نام “فریلنسر” یاد کرده‌اند.
اما حالا بیشتر از پانزده قرن از آن دوران می‌گذرد و امروزه شاید فریلنسر دیگر یک آدم جنگجوی شمشیر به دست نباشد! شاید از این جهت که این جنگ در قبال انسان‌ها یا پادشاهی‌های دیگر نیست و این بار جنگ بر سر افزایش مهارت‌ها برای “آزاد کاری” یا “خود اشتغالی” بهتر است.
فریلنسری چیست؟
اما در واژه نامه امروزی فریلنسر به کسی می‌گویند که به طور مفرد کار می‌کند یا به عبارت فارسی‌تر خود اشتغالی دارد. فریلنسرها به طرق مختلف مبتنی بر مهارت‌هایی که دارند می‌توانند مستقلانه به فعالیت بپردازند و کسب درآمد کنند. در ادامه می‌خواهیم به این بپردازیم که درآمد یک فریلنسر چقدر است، مزایا و معایبش فریلنسری چیست و اینکه درآمد یک فریلنسر در ایران آیا کفاف یک زندگی معمولی را می‌دهد یا خیر؟ با ما همراه باشید.
احتمالا با همین چند خط متوجه شده‌اید که موضوع این مقاله درباره چیست و شاید وقتی هم که با ریشه این کلمه آشنا شدید، تعجب هم کرده باشید. اما اگر خود شما فریلنسر نباشید، قطعا اگر به اطرافیان خود نگاهی بیندازید حتما دیده‌اید که کسانی با این عنوان که “فلان پروژه‌ها را می‌گیرم و در خانه انجام می دهم و درآمد خوبی دارم” وضعیت شغلی خود را توصیف می‌کنند.
این یک تعریف بسیار ساده و سطحی از فریلنسینگ یا به عبارتی یک فریلنسر است.
اگر ریشه کلمه Freelancer را بررسی کنیم می‌بینیم که از دو واژه Lancer و Free ساخته شده است که همانطور که در ابتدای این مقاله به آن اشاره کردیم، اساس این واژه به قرون وسطی برمی‌گردد. Lancer به معنای نیزه زن و Free هم به معنای آزاد است. که وقتی این دو را با هم و در قالب یک موصوف و صفت ببینیم، به عبارت نیزه زن آزاد می‌رسیم که یادآور همان مزدوارن جنگی است.
مهارت‌های فریلنسری
شاید حالا که تمام و کمال با اینکه فریلنسر چیست و کیست آشنا شدید، این سوال برای شما پیش بیاید که آیا در همه زمینه‌ها می‌توان فریلنسی کار کرد؟ پاسخ این سوال احتمالا همانطور که شما پیش بینی کرده‌اید “قطعا خیر” است!
فریلنسر در ذات خود چون مبتنی بر اشتغال توسط خود است یعنی نه تنها محدود به هیچ مکانی نیست بلکه هیچ مصحول یا خدمت فیزیکی هم در آن ارائه نمی‌شود؛ البته اگر پول را حساب نکنیم! به این معنا که شما اگر مهارت آشپزی یا مکانیکی دارید، شاید توان آموزش آن را داشته باشید اما چیزی به نام آشپز یا مکانیک فریلنسر نداریم.
پس نکته‌ای که بسیار باید به آن توجه کرد این است که تقریبا هر مهارتی که مبتنی بر وب است در حوزه فریلنسری جای می‌گیرد. اما بیاید با هم چند مهارت فریلنسری پر تقاضا و پرطرفدار و از همه مهمتر مهارت‌هایی که می‌تواند درآمد یک فریلنسر را افزایش دهد را با هم مرور کنیم.
فریلنسر تولید محتوا
حالا که صحبت از قلمرو و پادشاهی هم شد، بهتر است از پادشاه وب هم در این بین صحبت کنیم. در سال 1996 بیل گیتس یکی از بنیانگذاران مایکروسافت در سایت این شرکت مقاله‌ای با عنوان “محتوا پادشاه است” منتشر کرد. در یکی از جملات طلایی این مقاله که نزدیک ربع قرن از انتشار آن می‌گذرد، بیل گیتس می‌گوید که “محتوا در سطح اینترنت همان چیزی (یا جایی) است که من انتظار دارم در از آن درآمد خوبی حاصل شود، درست مانند تلویزیون!”
فکر می کنم حق مطلب با بیان این جمله کاملا ادا شد. این همه سال از این جمله می‌گذرد و حالا تولید محتوای فریلنسری در صدر لیست مهارت‌ها قرار دارد. تولید محتوا پایه و اساس هر کسب و کاری را شکل می‌دهد و هیچ کسب و کاری نمی‌تواند بدون تولید محتوا دوام یابد یا اینکه به جذب مخاطب و به تبع آن به کسب درآمد برسد.
فریلنسر تولید کننده محتوا، علاوه بر اینکه باید در ادبیات فارسی توانمند باشد، باید با زبان انگلیسی هم تا حد نسبتا خوبی آشنایی داشته باشد و همچنین توانایی نگارش متون را با لحن و کلمات درست داشته باشد. درآمد یک فریلنسر در این حوزه کاری بسته به اینکه توانایی او در چه حدی است و اینکه چقدر می‌تواند محتوا تولید کند، کاملا متغیر است.
تولید محتوا و متخصص سئو
سئو (SEO) که مربوط به فعالیت‌های حوزه بهینه‌سازی موتورهای جستجو است، مستقیما با تولید محتوا مربوط است و معمولا کسی که در تولید محتوا دستی در کار دارد، به عنوان مهارت دوم و مکمل حتما سراغ ارتقای مهارت خود در SEO می‌رود.
هر وبسایتی چه در شروع کسب و کار و چه در روند روتین فعالیت خود، علاوه بر اینکه به محتوای خوب و استراتژی محتوای خوب نیاز دارد، به جذب مخاطب نیز نیاز مبرمی دارد. این مخاطب در وهله اول باید از طریق گوگل بدست بیاید. دقیقا در همین موقع است که کمبود فردی که مهارت سئو داشته باشد در آن کسب و کار حس می‌شود.
شاید فکر کنید که این کار نیاز به حضور شما در محل آن کسب و کار دارد اما یک سئوکار لزوما نیازی به حضور در مکان آن کسب و کار پیدا نمی کند و صرفا باید با صاحب یا مسئول آن کسب و کار اهداف را مشخص و کار را آغاز کند. این هدف‌ها می‌تواند شامل به روز رسانی محتواهای قبلی، پیدا کردن کلمات کلیدی جامانده، آنالیز رقبا، تولید محتوای بیشتر مبتنی بر کلمات کلیدی مرتبطی که مخاطبان به وسیله آن وارد سایت می‌شوند و … باشد.
برای فعالیت در این حوزه نیاز است که با سرچ کنسول گوگل، سئوی در صفحه و خارج از صفحه، سئوی محتوای متنی و … آشنا باشید. درآمد یک فریلنسر سئوکار اگر توانایی تولید محتوای باکیفیت نیز داشته باشد، بسیار راضی کننده خواهد بود.
فریلنسر طراحی گرافیک
از اسم این مهارت فریلنسری کاملا پیداست که به چه چیزی اشاره می‌کند. اگر در کارهای گرافیکی استعداد دارید و با نرم افزارهای مختلف این حوزه مانند فوتوشاپ، Adobe illustrator و … آشنا هستید و می توانید طرح‌های گرافیکی با کیفیتی تولید کنید، برای شما قطعا پروژه‌های بسیاری وجود دارد!
کسب و کارها برای به روز کردن دائمی وبسایت، شبکه‌های اجتماعی، لوگوی جدید و … همیشه به یک طراح نیاز دارند ولی چون بسیاری از آن‌ها توانایی استخدام نیروی گرافیست دائم ندارند، بسیاری از پروژه‌های خود را به فریلنسرها واگذار می‌کنند و از این جهت بازار کار بسیار خوبی برای آن وجود دارد.
درآمد یک فریلنسر طراحی گرافیک نسبت به تولید محتوا و سئو می تواند در رده بالاتری قرار بگیرد.
فریلنسر برنامه نویسی
این حوزه کاری فریلنسینگ آنقدر گسترده است که شاید یک یا دو مقاله جداگانه برای آن نیاز باشد. حوزه برنامه نویسی، می‌تواند برای هرکسی به گونه متفاوتی تعریف شود، برنامه نویسی اندروید، برنامه نویسی وب، ویندوز، وب اپلیکیشن و … هر کدام دنیای متفاوتی دارد.
در نگاه اول شاید بسیاری از این پروژه‌ها در قالب فردی قابل انجام نباشد اما هستند پروژه‌هایی که به سادگی می‌توان آن را انجام داد مانند نوشتن یک افزونه وردپرس یا عیب یابی اپلیکیشن‌ها و یا ویرایش و ارتقای بخشی از یک سایت و … . پس برای این حوزه کاری نیز تعداد زیادی پروژه وجود دارد و اگر در یکی یا چند زبان برنامه نویسی مانند HTML، CSS، جاوا، Bootstrap، پایتون، C++، PHP و … توانایی دارید، به سادگی می‌توانید وارد این حوزه شوید.
درآمد یک فریلنسر در حوزه برنامه نویسی بسته به حجم پروژه می‌تواند متغیر باشد.
این فقط سه مهارت از بین چندین مهارت مختلف است که شما می‌توانید به عنوان یک فریلنسر وارد آن شوید. از جمله دیگر مهارت‌ها می‌توان به مترجمی زبان‌های مختلف، پشتیبان یا خدمات مشتری، بازاریابی شبکه‌های اجتماعی، مدیریت پروژه و … اشاره کرد که هر کدام پیش نیازهای خاص خودش را دارد.
مزایای فریلنسری
همانطور که احتمالا تا الان به این موضوع پی برده‌اید، فریلنسر بودن مزایای بسیاری دارد که هر کدام شاید آرزوی دیگران باشد که فریلنسر نیستند:
سلام رییس!
به همین سادگی، اولین و مهمترین مزیت فریلنسری همین است که شما رییس خودتان هستید. تایم کاری را خودتان تعیین می‌کنید، انتخاب می‌کنید با چه کسانی همکاری کنید و چه کسانی را در لیست سیاهتان بگذارید. کسی برای شما تعیین و تکلیف نمی‌کند و خودتان همه جوره افسار کارتان را به دست دارید.
ساعت کاری کاملا شناور
کم و بیش همه ما از ساعات کاری خشک شرکتهای مختلف رنج برده‌ایم. گاهی اوقات عرصه زندگی آنقدر بر ما تنگ می‌شود که نیاز داریم مدتی زودتر برویم یا دیرتر بیاییم، اما شرکت یک چارچوب خاصی دارد و قوانین مخصوص به خودش را می‌طلبد.
اما اگر فریلنسر باشید، می‌توانید شب کاری را انتخاب کنید، دوشنبه ها و سه شنبه ها به مرخصی بروید و برای خودتان دو ساعت در روز زمان ماساژ و قیلوله تعیین کنید! چون شما رییس هستید!
تعیین شرایط کاری دلخواه
اگر در شرکت مشغول به کار باشید، باید سر زمان مشخصی پروژه یا task اختصاص یافته به شما را تحویل دهید و یا به نتیجه خاصی برسید اما به عنوان یک فریلنسر این شما هستید که سرعت انجام کار را با طرف مقابل تعیین می‌کنید.
چه بسا در بسیاری از حوزه‌ها، کندی کار باعث افزایش کیفیت شود و این کاملا مربوط به شماست که می‌خواهید چگونه و با چه شرایطی کار را جلو ببرید.
معایب فریلنسری
همانقدر که از مزایای Freelance بودن گفتیم باید به معایب آن هم اشاره کنیم:
شاید درآمدی نداشته باشید!
شاید این یکی از بزرگترین معایب فریلنسری باشد. درآمد یک فریلنسر به عنوان عامل مهمی که من و شما را به سمت خودش می کشد، هیچگونه قطعیتی ندارد.
به طور کلی درآمد یک فریلنسر به عوامل بسیار متعددی بستگی دارد. تصور کنید شما تصمیم گرفتید که فریلنسر بشوید و در یکی از حوزه‌ها وارد شده و پروژه بگیرید. چند پروژه اول معمولا ساده هستند و از آن عبور می کنید اما شاید به نقطه‌ای برسید که دیگر سطح کیفی مهارتتان پاسخگوی نیاز مشتریانتان نباشد، پس اینجاست که باید سراغ ارتقای مهارت خود بروید و عملا برای مدتی درآمدی نخواهید داشت.
یا اینکه ممکن است در حوزه‌ای تعداد فریلنسرها آنقدر زیاد شود که مزیتی به عنوان درآمد یک فریلنسر تبدیل به یک نقطه ضعف شود، چون در ازدیاد هر چیزی، قیمت آن کاهش پیدا می‌کند و در این مورد هر کسی سعی می‌کند خدمتی را با قیمتی پایین‌تر ارائه دهد. در این حالت نیز شما در موضوع کسب درآمد به مشکل بزرگی برمی‌خورید.
پس درآمد یک فریلنسر می‌تواند خوب باشد اما به همان اندازه ریسک نداشتن درآمد نیز دارد و باید برای وارد شدن به این شکل کاری، همه جوانب را در نظر گرفت.
محرومیت از بعضی مزایای کارمندی
اگرچه کارمند بودن در بسیاری از موارد باعث از دست رفتن آن روح خلاق و ارزش‌ساز می‌شود اما در موارد مختلفی هم حضور در جمع، کار تیمی و هم فکری کردن در حل مسائل مختلف می‌تواند منجر به ارتقای عناصر شخصیتی ما نیز بشود.
یعنی فریلنسری شاید شما را کمی منزوی‌تر از قبل کند و بازگشت به اجتماع و گروه‌ها برای شما سخت می‌شود.
در کنار این موارد شما از مزیت‌هایی مثل اضافه حقوق‌هایی که در مناسبت‌هایی مانند عید نوروز پرداخت می شود، دریافت وام، بیمه و … نیز محروم می‌مانید و جدا از موضوع درآمد یک فریلنسر باید اینگونه محروم شدن از مزیت‌ها را نیز در نظر داشته باشید.
درآمد یک فریلنسر
اگرچه هیچ آمار رسمی از درآمد یک فریلنسر در جایی منتشر نشده است، اما با یک حساب سرانگشتی و با جستجویی ساده در سطح اینترنت و در وبسایت‌های مختلفی که برای اینگونه فعالیت‌ها، فضایی را در اختیار شما می‌گذارند، می‌توانید به سادگی به این نکته پی ببرید که درآمد یک فریلنسر که از مهارت خوبی برخوردار است، می‌تواند در بیشتر موارد با حداقل حقوق یک کارمند برابری کند.
اما همانطور هم که در بالاتر به آن اشاره کردیم، در کنار مزایای مختلف، فریلنسینگ می‌تواند معایب خاص خودش را نیز داشته باشد. پس بهتر است قبل از اینکه این سبک کار کردن را برای خود انتخاب کنید، همه زوایای آن را در نظر بگیرید.
سوالات متداول
درآمد یک فریلنسر در ماه چقدر است؟
به دلیل ماهیت فریلنسری آمار دقیقی از درآمد فریلنسرها جایی منتشر نمی‌شود. ولی از آگهی های شغلی موجود می‌توان چنین برداشت کرد که درآمد او چیزی حدود حداقل حقوق یک کارمند در ماه است.
فریلنسری بهتر است یا کارمندی؟
هر کدام از این دو مزایا و معایت خود را دارند. بهترین راه قبل از اقدام به ورود در هرکدام انجام تست های شخصیت شناسی است تا بدانیم کدام با شخصیت ما سازگاری بیشتر دارد.
من خودم دوره آزادکارشو ثبت نام کردم چون نسبت به بقیه جاها قیمتش خیلی مناسبتر بود رفتم آموزش دیدم ولی هیچ وقت فکر نمیکردم به درآمد برسم علاوه براینکه به درآمد رسیدم تونستم به راحتی با یه موبایل توی خونه درآمدم رو افزایش بدم و حتی درآمد و ایده ها و مهارتمم با گرفتن هر پروژه بیشتر میشه.